Değişen talepler konut ruhsatlarına da yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2023 ilk çeyrek yapı izin istatistiklerine göre; müstakil konutların yapı ruhsatı verilen tüm yapı tipleri içinde yüzölçümü bazında aldığı pay yüzde 9.2 ile rekor seviyeye ulaştı. Geçen yıl ilk ve ikinci çeyrekte yüzde 8.9 olan pay, üçüncü çeyrekte yüzde 8, dördüncü çeyrekte yüzde 7.3 olmuştu. Konut, ofis, otel, sanayi tesisi gibi tüm yapı tipleri içinde müstakil evlerin payı 2021 yılında yüzde 7-8, 2020’de ise yüzde 4-5 bandındaydı. 2019 yılında ruhsat verilen müstakil yapı sayısı yaklaşık 16 bin olurken, 2020’de 32 bini, 2021’de 54 bini aştı. Geçen yıl toplam 51 bin 401, bu yılın ilk çeyreğinde ise 9 bin 662 müstakil yapı için ruhsat düzenlendi.
RUHSATTA GERİLEME
İlk çeyrekte belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların daire sayısı yüzde 0.7 arttı, bina sayısı yüzde 9.2, yüzölçümü yüzde 2.1 azaldı. Yapıların toplam yüzölçümü 26.7 milyon metrekare olurken, 2020 birinci çeyrekten sonra en düşük seviye görüldü. Ocak-mart döneminde 23 bin 743 binada 130 bin 299 konut inşası için ruhsat düzenlendi. Ayrıca iskan verilen bina sayısı yüzde 10.5, daire sayısı yüzde 19, yüzölçümü yüzde 17.2 azaldı.
ÜRETİM İHTİYACIN GERİSİNDE KALDI
KONUT üretiminde 2019’dan sonra düşüş başladı. Yıllık 750-800 bin konut ihtiyacı varken, 2019’da yaklaşık 320 bin, 2020’de 555 bin, 2021’de 724 bin, 2022’de 694 konut inşası için yapı ruhsatı verildi. Pandemi ile başlayan hızlı maliyet artışı, savaş sonrası bozulan tedarik zinciri firmaları ‘bekle-gör’ pozisyonuna geçirdi. Arzın talebin gerisinde kalmasının fiyat ve kira artışında önemli rol oynadığını belirten sektör temsilcileri, üretimin artması gerektiğini belirtiyor.
